Havalandırma

Havalandırma Tesisatı Nedir?

Kapalı mekanlarda çok sayıda insanın bulunuşu, endüstriyel ortamlarda ise bazı uygulamalar yüzünden kirlenen hava sürekli veya geçici olarak yenilenmek zorundadır. Gerekli sistemler mahalin havasının hem sıcaklık, hem izafi nemini bütün bir yıl boyunca, dış hava şartlarından bağımsız bir değerde sabit tutmasını amaçlar.

Havalandırma sistemlerinin temel unsurları şunlardır;

a. Sıcaklık

b. Hava hızı

c. Hava temizliği

İnsan içinde bulunduğu ortam havasına ısı, karbondioksit gazı, su buharı ve hoş olmayan kokular bırakır. Çok sayıda insanın aynı ortamlarda bulunuşu sırasında havanın gaz ve duman halindeki kirlilikler bakımından zenginleşmesini önlemek için bu mahali havalandırmak başka bir ifade ile bu mahale yeterli miktarda taze hava gönderilmesi gerekir. Endüstriyel ortamlarda ise imalatın kaliteli olabilmesi ve ortamlarda rahat bir şekilde çalışabilmek için havalandırma gereklidir.

Havalandırma sistemlerinin düzgün bir şekilde çalışabilmesi bazı temel koşullara bağlıdır. Bu koşullar;

1. Ortama gerekli taze hava girişinin mutlaka yapılması,

2. Ortamda rahatsızlık yaratacak hava akımının (ceryanın) olmaması,

3. Havalandırma sisteminin mahal havasını üniform bir şekilde dağıtıp toplaması

4. Vantilatörlü tesislerde sessiz bir çalışmanın sağlanması gibi hususlardır.

Havalandırmaya Olan İhtiyaç, İlgili Yönetmelikler ve Standartlar Havalandırma;

1. Canlıların bulundukları ortamlarda, solunum yapmaları, terlemeleri, ısı yaymaları, sigara içmeleri, koku yaymaları gibi nedenlerden dolayı

2. İşletmelerde, üretim esnasından satış işlemine kadar ortaya çıkan zararlı tozların, gazların ve kokuların giderilmesi için

3. Depolarda gıda maddelerinin veya koku yayan diğer malzemelerin yaydıkları koku nedeniyle ve bozulmalarını önlemek için gereklidir. 3194 sayılı imar kanunu, evlerin yeterli aydınlıkta ve havalandırılabilir olmasını şart koşmaktadır. Günümüzde inşa edilen binaların sızdırmaz olması, pencere ve kapılardan sızıntının çok az olması, mahallerde oksijen yetersizliğine sebep olmaktadır. Yapılan araştırmalarda halka açık binaların %30’unda iç hava kirliliği tespit edilmiştir. Bu yüzden iç hava kalitesi oldukça önemlidir. İç mekanlardaki hava kirliliğinin %52’si havalandırmanın yetersiz olmasından kaynaklanmaktadır.

1.3. Havalandırma Yöntemleri

Hava hareketini sağlayan kuvvetlere göre üçe ayrılır:

1. Doğal havalandırma: Havanın hareketi ve dolayısıyla yenilenmesi sıcaklık farklarına ve rüzgar etkisine bağlıdır. (Baca ve rüzgar etkisiyle)

2. Doğal–mekanik havalandırma: Rüzgar etkisiyle çalışan baca aspiratörleri örnek olarak verilebilir.

3. Mekanik havalandırma: Bu tip havalandırmada havanın hareketini bir vantilatör temin eder. Bu da üç şekilde olabilir.

Mekanik girişli doğal çıkışlı (vantilatörlü)
Doğal girişli mekanik çıkışlı (aspiratörlü)
Mekanik giriş ve çıkışlı (vantilatör ve aspiratörlü)

Tipik Kanal Sistemleri

Kanal sistemleri geniş kullanma amaçlarına göre çok farklı olmakla birlikte genelde üç tipi mevcuttur.

Tek Kanal Besleme Sistemleri
Çift Kanal Besleme Sistemleri
Dönüş ve Egzoz Sistemleri.

Tek Kanallı Sistem Tek kanal besleme sistemi düzenlemesi; havayı belirli bir sayıdaki bölgeye ulaştırır. Tek kanal sistemi, bütün bölgelere, o bölgelerdeki gerekli en düşük hava sıcaklığını sağlayacak beslemeyi yapar. Bölgeler içindeki bir oda termostatı ve kol ayrımındaki bir ısıtıcı yardımıyla, her bir bölgenin sıcaklığı kontrol edilir. İstenen en küçük havalandırma miktarı, dış hava damperleri minimuma ayarlanarak yapılır. Aşırı soğuk ve aşırı sıcak havalarda dış hava damperleri en düşük değere ayarlanır, fakat ılık havalarda bunlar açık olabilir.

Çift Kanallı Sistem Çift kanal besleme sistemleri ise her bir bölgeye biri sıcak diğeri soğuk hava gönderen iki kol gider. Bölgedeki istenen oda sıcaklığını ayarlamak için bir karışım odasında sıcak ve soğuk belirli oranlarda karıştırılır.

Dönüş ve Egzoz Sistemleri Dönüş ve egzoz sisteminde ise bir besleme devresinde bulunan kol çıkışları yerine, izafi olarak daha çok sayıdaki kol girişleri ile karakterize edilebilir. Bir klima kanal devresinin dönüş hava kısmı ve bir fabrikanın egzoz kanal devresi bu tip sistemlere tipik örneklerdir.