Şiber Vanalar (Sürgülü Valfler) Nedir?
Piyasada bu tip vanaların pirinçten yapılanlarına şiber vana, pikten yapılanlarına ise sürgülü vana denmektedir. Sürgülü vanaların çalışan parçası, vana içindeki yatay dairesel geçiş kesitine uyan bir disk geçiş kesitindeki işlenmiş yuvasına yukarıdan aşağı dik olarak gelip oturduğunda kesiti kapatır. Disk bir vida vasıtası ile aşağı yukarı hareket ettirilebilir. Sürgü adı verilen disk parçası tam kapalı konumda yukarı doğru hareket ettikçe geçiş kesitini açar. Sürgü olarak isimlendirilen disk dairesel formda olduğu gibi, oval veya uzun kama biçiminde de olabilir. Kapak, vidalı mil ve salmastra düzeni prensip olarak, yukarıda anlatılan valflere benzer. Ancak milin yukarı hareketi ile geçiş kesitinin açılması lineere daha yakındır. Açıp kapama esnasında akışkan basıncına karşı çalışmadığı için bu işlem sırasında fazla kuvvet gerekmez.
Özellikle büyük valfler bu sebeple sürgülü tipten imal edilirler. Sızdırmazlık özelliği süpaplı vanalar kadar iyi değildir. Bu yüzden ayırma vanasından çok kontrol vanası olarak kullanılmaya uygundurlar.
Şiber vanaların avantajları:
- Akışa daha az direnç göstermeleri.
- Hep açık, kapama vanaları için uygun bir özellik
- Montaj boyunun daha kısa olması
Şiber vanaların dezavantajları:
- Tam sızdırmazlık özellikleri iyi değildir. Bu nedenle yüksek basınçlarda kullanımda ancak özel üretilmiş şiberler kullanılabilir. Gövde malzemesi olarak globe vanalarla benzer malzemeler kullanılır.
- Ø200 çapın altındaki sürgülü vanaların Max. kullanım basınçları Tablo 5.13’de verilmiştir.
Not: Pirinç malzemeden üretilen vanalar (şiber vanalar, küresel vanalar, çekvalfler ve pislik ayırıcılar) için max. kullanma basıncı 10 bar, max. kullanma sıcaklığı 100°C alınmalıdır.
